Executieve functies: wat zijn dat en wat kun je ermee?

Om het aantal schoolverlaters terug te dringen wordt coaching en begeleiding steeds belangrijker. Maar hoe doe je dat? Wat zegt de wetenschap erover? En bovenal: welke voordelen neemt het mee? Iedere week publiceren wij een blog hierover gebaseerd op ons white paper (klik hier om het te downloaden). In dit blog gaan we in op executieve functies. Wat zijn dat en welke invloed hebben ze?

In ons vorige blog lieten we zien hoe belangrijk een goede begeleidingsstijl is. Als jouw begeleiding aansluit bij de behoefte van de student, raak je de juiste snaren. Je motiveert de student op de juiste manier waardoor zijn resultaten ook beter worden! Maar is dit het complete plaatje? Nee, dat is het niet. De mentale vaardigheden van de student zijn van belang. Die mentale vaardigheden kunnen we onder één paraplubegrip samenvatten: executieve functies.

Wat zijn executieve functies?

Executieve functies zijn een aantal vaardigheden die een belangrijke invloed hebben op studieprestaties. Diamond (2012) onderscheid drie kernfuncties die belangrijk zijn:

• Inhibitie, of remming, is belangrijk bij het controleren van gedrag, aandacht en emoties. Voorbeelden hiervan zijn eerst nadenken voordat je antwoordt of het negeren van afleiding.
• Met je werkgeheugen verwerk je informatie. Je ziet oorzaken en gevolgen en je legt bepaalde verbanden.
• Je cognitieve flexibiliteit laat zien of je bepaalde zaken vanuit verschillende hoeken kunt bekijken. Het laat ook zien hoe goed je je aanpast aan nieuwe situaties en nieuwe kansen ziet en aangrijpt. Tot slot laat het zien in hoeverre je ‘out of the box’ denkt. Hebben studenten beter ontwikkelde executieve functies? Dan presteren zij ook beter op school op allerlei gebieden. Denk aan het plannen en maken van huiswerk, minder snel uitvallen op school en ten slotte komen ze ook minder in de problemen buiten school.

Executieve functies en motivatie: een belangrijke combinatie

Als studenten dan eenmaal een planning maken, is het belangrijk dat ze zich eraan houden. Daarbij is het belangrijk dat ze zichzelf motiveren. Schouwenburg (2004) onderscheid drie onderdelen van motivatie die belangrijk zijn én die samenhangen met executieve functies:

• Beloningswaarde is de optelsom van intrinsieke (een goed gevoel over jezelf krijgen) en extrinsieke (een goed cijfer) beloningen. Een intrinsieke beloning zoals het krijgen van een goed gevoel hangt sterk samen met het hebben van doelen en een planning. En zijn je executieve functies goed ontwikkeld? Dan gaat het maken van die planning een stuk beter!
• Succesverwachting is de combinatie van het nut, de haalbaarheid en de mate waarin een doel te halen is. Een student kan zichzelf bijvoorbeeld afvragen of het haalbaar, realiseerbaar en nuttig is een goed cijfer te halen. Hij denkt na over verschillende manieren om dat te bereiken. En dat gaat beter met goed ontwikkelde executieve functies.
• De termijn heeft te maken met hoe lang het duurt voordat je je doel haalt of een beloning krijgt. Is het een grote opdracht en is de deadline pas over een maand? Dan is het goed als opdracht in kleinere stukken opgedeeld wordt. Dan komen de deadlines en de beloningen dichterbij waardoor de beloningswaarde stijgt. Hier is een goede planning voor nodig. En dat is waar executieve functies weer om de hoek komen kijken.

AMN Studiecoach: leren motiveren

Executieve functies, intrinsieke motivatie en studieresultaten staan dus duidelijk met elkaar in verband. Het is goed om hiervan op de hoogte te zijn. Waarom? Omdat AMN in het najaar start met AMN Studiecoach. Een leergang waarin je leert hoe executieve functies, motivatie en begeleidingsstijlen samenhangen. Benieuwd? Neem gerust contact met ons op! Stel je vragen door ons te bellen op 026 355 73 33. Je mag je vragen ook in een e-mail zetten. Stuur deze dan naar info@amn.nl